Drie pastorijen

De gemeente Zelem kende in haar geschiedenis drie pastorijen. De eerste was en is nog steeds gelegen op de Kolenberg en genaamd “Hoeve Oude Pastorij”, in de volksmond beter gekend als “Donkelhoeve” (kruising Steenbergstraat met Schomstraat). Deze hoeve werd tussen 1969 en 1972 gebruikt als filmlocatie voor het BRT-feuilleton “Wij, Heren van Zichem”, verhalen over “De Witte van Sichem” en “Het leven van Herman Coene”, geschreven door Ernest Claes. De hoeve behoorde in die verhalen toe aan boer Coene.
In die tijd was de verblijfplaats van de pastoor steeds verbonden aan een hoeve die de pastoor moest voorzien van zijn dagelijkse levensbehoeften.

De tweede pastorij stond in de huidige pastorijtuin, ongeveer op dezelfde plaats als het huidige gebouw, alleen wat meer verwijderd van het kerkplein en iets dichter tegen de kerkhofmuur aan. De bouw ervan startte in juli 1833. Ze werd echter nooit naar behoren afgewerkt. In 1865 werd dan beslist om ze af te breken en er een nieuwe te bouwen.

De bouw van de derde pastorie werd aangevat in 1865. De jaarsteen bovenaan in de zuidgevel herinnert ons eraan. Ze werd geheel op kosten van de gemeente, met een kleine toelage van de staat en de kerkfabriek gebouwd. Het bouwplan is van Herman Jaminé, provinciaal bouwmeester te Hasselt en tevens ontwerper van de St. Lambertuskerk van Zelem. De bouwwerken werden voltooid in 1868. Tussen 1868 en 1997 verbleven 7 pastoors in dit gebouw.

Vroeger was het de gewoonte dat de pastoor tegen de muur van zijn pastorie begraven werd. Tijdens de herinrichting van het kerkplein in de jaren ‘70 werd de verloren grafsteen van pastoor Essers teruggevonden en teruggeplaatst tegen de gevel van de pastorij (kant kerkplein).

Na 1997 stond het gebouw een tijdje leeg. Tijdens de bouw van de nieuwe gemeenteschool deed het dienst als kleuterschooltje. Daarna werd het een opvanghuis voor gezinnen in nood.

Bron: Heemkring St-Jansdal Zelem